H Παγκόσμια Ημέρα Υγείας έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) να γιορτάζεται ετησίως στις 7 Απριλίου- σηματοδοτώντας την επέτειο από την ίδρυσή του το 1948 και κάθε χρόνο αναδεικνύει ένα συγκεκριμένο θέμα υγείας που αφορά τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Φέτος, εν μέσω πανδημίας, με τη ρύπανση του πλανήτη να επιδεινώνεται, ασθένειες, όπως ο καρκίνος, τα αναπνευστικά και τα καρδιαγγειακά νοσήματα να αυξάνονται, ο ΠΟΥ αφιερώνει την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας και εστιάζει την παγκόσμια προσοχή στις επείγουσες ενέργειες που απαιτούνται για να διατηρηθούν οι άνθρωποι και ο πλανήτης υγιείς και στην προώθηση ενός κινήματος για τη δημιουργία κοινωνιών που επικεντρώνονται στην ευεξία.
Μπορούμε να φανταστούμε ξανά έναν κόσμο, όπου:
– ο καθαρός αέρας, το νερό και τα τρόφιμα είναι διαθέσιμα σε όλους;
– οι οικονομίες επικεντρώνονται στην υγεία και την ευεξία;
– οι πόλεις είναι βιώσιμες και οι άνθρωποι έχουν τον έλεγχο της υγείας τους και της υγείας του πλανήτη;
Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι περισσότεροι από 13 εκατομμύρια θάνατοι σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο οφείλονται σε περιβαλλοντικά αίτια που μπορούν να αποφευχθούν. Αυτό περιλαμβάνει την κλιματική κρίση που συνιστά την μεγαλύτερη απειλή για την υγεία που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Η κλιματική κρίση είναι παράλληλα μια υγειονομική κρίση.
Οι πολιτικές, κοινωνικές και εμπορικές μας αποφάσεις οδηγούν την κλιματική και την υγιειονομική κρίση. Πάνω από το 90% των ανθρώπων αναπνέουν ανθυγιεινό αέρα, που προκύπτει από την καύση ορυκτών καυσίμων. Η υπερθέρμανση του πλανήτη οδηγεί στην εξάπλωση μεταδιδόμενων από τα κουνούπια ασθενειών, πιο εκτεταμένη και πιο ταχεία από ποτέ… Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η αποψίλωση της γης και η λειψυδρία εκτοπίζουν τους ανθρώπους από την εστία τους και επηρεάζουν την υγεία τους. Ρύπανση και πλαστικά βρίσκονται στον πυθμένα των βαθύτερων ωκεανών μας, στα ψηλότερα βουνά και έχουν εισχωρήσει στην τροφική μας αλυσίδα. Τα συστήματα που παράγουν εξαιρετικά επεξεργασμένα, ανθυγιεινά τρόφιμα και αναψυκτικά οδηγούν ένα κύμα παχυσαρκίας, αυξάνοντας τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις, ενώ παράγουν το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Η πανδημία της COVID-19 ανέδειξε τη θεραπευτική δύναμη της επιστήμης, αλλά ταυτόχρονα και τις ανισότητες στον κόσμο μας. Αποκάλυψε αδυναμίες σε όλους τους τομείς της κοινωνίας και υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας βιώσιμων κοινωνιών ευεξίας, που είναι αφοσιωμένες στην επίτευξη ισότιμης υγείας τώρα και για τις μελλοντικές γενιές, χωρίς να παραβιάζονται τα οικολογικά όρια. Ο σημερινός σχεδιασμός της οικονομίας οδηγεί σε άνιση κατανομή του εισοδήματος, του πλούτου και της εξουσίας, με πάρα πολλούς ανθρώπους να εξακολουθούν να ζουν στη φτώχεια και την αστάθεια. Μια οικονομία ευημερίας έχει ως στόχους την ανθρώπινη ευεξία, την ισότητα και την οικολογική βιωσιμότητα. Αυτοί οι στόχοι μεταφράζονται σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις, προϋπολογισμούς ευημερίας, κοινωνική προστασία και νομικές και δημοσιονομικές στρατηγικές. Το σπάσιμο των αλυσίδων καταστροφής για τον πλανήτη και την ανθρώπινη υγεία απαιτεί νομοθετική δράση, εταιρική μεταρρύθμιση και την υποστήριξη και την παροχή κινήτρων στα άτομα να κάνουν υγιείς επιλογές.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατέψουμε τον πλανήτη μας και την υγεία μας;
Οι κυβερνήσεις οφείλουν να δώσουν προτεραιότητα στη μακροπρόθεσμη ανθρώπινη ευημερία και την οικολογική σταθερότητα σε κάθε λήψη απόφασης.
Τα ορυκτά καύσιμα πρέπει να μείνουν στο έδαφος. Νέες έρευνες και έργα για εξόρυξη καυσίμων πρέπει να σταματήσουν και να εφαρμοστούν πολιτικές για την παραγωγή και χρήση καθαρής ενέργειας.
Αυτοί που συνεχίζουν να ρυπάινουν πρέπει να φορολογηθούν. Κίνητρα πρέπει να δοθούν για τη μείωση παραγωγής άνθρακα.
Τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης πρέπει να μειωθούν για να μειωθεί το φορτίο νοσηρότητας από τα εγκεφαλικά, τις καρδιακές παθήσεις, τον καρκίνο του πνεύμονα και τα χρόνια και οξέα αναπνευστικά νοσήματα, συμπεριλαμβανομένου του άσθματος.
Οι κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για την ποιότητα του αέρα πρέπει να εφαρμοστούν.
Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα και ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, σάκχαρα και ανθυγιεινά λίπη πρέπει να φορολογηθούν.
Οι δήμοι οφείλουν να χτίσουν τις πόλεις με χώρους πρασίνου, που προάγουν τη σωματική δραστηριότητα και την ψυχική υγεία.
Να δημιουργήσουν πόλεις, χωρίς καπνό και να επιβάλλουν φόρο καπνού.
Να προωθήσουν τα ενεργειακά αποδοτικά κτίρια.
Να αγκαλιάσουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Να κατασκευάσουν νέους ποδηλατόδρομους και μονοπάτια περιπάτου.
Να προστατέψουν τη βιοποικιλότητα και να δημιουργήσουν νέα πάρκα και κήπους.
Όλοι εμείς οι πολίτες σε ατομικό επίπεδο πρέπει να αναλάβουμε δράση και να εμπνεύσουμε τους άλλους, υιοθετώντας πέντε απλές κινήσεις:
– Πηγαίνουμε στη δουλειά περπατώντας ή ποδηλατώντας, τουλάχιστον μία μέρα την εβδομάδα. Επιλέγουμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
– Επιλέγουμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δεν θερμαίνουμε τα δωμάτιά μας πάνω από τους 21° C. Σβήνουμε το φως, όταν δεν βρισκόμαστε στο δωμάτιο.
– Αγοράζουμε τα οπωροκηπευτικά μας από τοπικούς παραγωγούς και αποφεύγουμε τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα και ποτά.
– Ο καπνός είναι δολοφόνος και ρυπαίνει. Σταματάμε το κάπνισμα.
– Αγοράζουμε λιγότερο πλαστικό. Χρησιμοποιούμε ανακυκλώσιμες σακούλες.